سوالات خواستگاری

روش پرسیدن سوالات

سوالات کلی پاسخهایی کلی دارند و سوالات استاندارد شده، حالتی خشک و تصنعی به جلسه‌ی آشنایی می‌دهند…

سوالات ممنوعه

بسیاری از سوالات هستند که پرسیدن آنها تاثیر منفی بر طرف مقابل و شناختی که از مما به دست می‌آورد می‌گذارند…

دسته‌بندی سوالات

موضوعات مختلف بایستی در جلسات آشنایی بررسی شوند. در اینجا این موضوعات را با مثال‌هایی بیان کرده‌ایم.

مشاور چه چیزهایی را بررسی می‌کند

با هم مروری می‌کنیم بر آنچه که یک روانشناس در جلسات مشاوره ازدواج بررسی می‌کند…

روش پرسیدن سوالات:

سوالات کلی پاسخ‌هایی کلی دارند و سوالات استاندارد شده، حالتی خشک و تصنعی به جلسه‌ی آشنایی می‌دهند. از طرفی به‌راحتی طرف مقابل شما ‌می‌تواند خودش را برای دادن پاسخ‌های جالب آماده کند و به اصطلاح نقش بازی کند.

توجه به نکات مبهم

بهتر است در جلسه هر چیزی که به نظرمان مبهم بود را مورد پرسش قرار دهیم، از موقعیت‌ها و شرایطی که در زندگی روزمره طرف مقابلمان وجود دارد باخبر شویم و درمورد نکاتی که به نظرمان مبهم است سوال بپرسیم.

عینی کردن و توصیفی کردن گفتمان

پسری که به خواستگاری رفته بود از دختر پرسید: شما هم فیلم می‌بینید ؟ دختر پاسخ داده بود بله و پسر برای اینکه سوالش توصیفی‌تر شود به جای آنکه بپرسد چه فیلم‌هایی و یا کدام شخصیت در فلان فیلم مورد علاقه‌تان بود و چرا، صرفا پرسیده بود :  فیلم  را روی دی وی دی میبینید یا سی دی.

همین پرسش کافی بود تا دختر پی به ساده‌لوحی پسر ببرد . و با دو سه  سوال درمورد شرایط زندگی پسر، متوجه شود که حدسش درست بوده و پاسخ منفی دهد.

پرسش‌های توصیفی باید هوشمندانه و مودبانه پرسیده شوند. مثلا به‌جای اینکه بپرسید شما چه نقشی برای زن یا مرد در خانه و بیرون قائل هستید ؟ ، باید پرسید :

– همکاری شما در مسائل خانه چگونه است ؟ مثال‌هایی بزنید.

– اگر مشکلی در این رابطه بینمان پیش آمد چونه حل کنیم ؟

– شما همکاری را به عنوان کمک کردن در مسئولیت های طرف مقابل می‌دانید یا مسئولیت‌های مشخصی را برعهده می‌گیرید ؟

هدفمان از این پرسش این است که مثلا آیا شوهر همین‌که گاهی یک لیوان را در ظرف‌شور بگذارد را همکاری می‌داند یا اینکه بخشی از مسئولیت ها را بر عهده می گیرد (جمع کردن ظروف بعد از غذا با من ! ).

سوال‌هایی که ارزش چندانی ندارند ( چون کلی، کلیشه‌ای و مبهمند)

• هدف شما از ازدواج چیست ؟
• انتظار شما از همسر آینده‌تان چیست ؟
• نظرتان درمورد حجاب و آرایش چیست ؟
• نظرتان در مورد فعالیت‌های اجتماعی و یا شغلی چیست؟
• نظر شما درباره ایمان و اخلاق چیست ؟
• مسافرت و تفریح دوست دارید ؟!

این سوالات مهمند ولی روش پرسیدن این نیست.

این سوالات بایستی به صورت توصیفی و با جزییات بیشتری پرسیده شوند و یا اگر از آنها استفاده کردیم بدانیم که سوال و پاسخی تعارفی هستند که باید در گام بعدی بیشتر درمورد آنها حرف زد.

زمان مناسب اولین جلسه

اولین جلسه صحبت دختر و پسر بهتر است بعد از انجام تحقیقات اولیه توسط خانواده ها و صحبت های اولیه توسط آنها صورت پذیرد، در این زمان انواع پرسش‌ها مجاز به بررسی توسط خانواده ها است و مزیت آن این است که دختر یا پسر وارد مراسم گفتمانی بی‌سر و ته نمی‌شوند.

باید تذکر دهم که هل دادن دختر و پسر به چنین مراسمی‌بدون بررسی و فیلتر اولیه که البته با هماهنگی خود او انجام می‌گیرد، باعث می‌شود که احتمال انتخاب اشتباه و یا سرخوردگی از ازدواج و معیارهای ازدواج پیش آید.

لحن و مدل گفتگو

در فضایی آرام و بدور از دستپاچگی گفتگو صورت گیرد. به صورتی که بر اساس صداقت وبا خونسردی بتوان مسائل را مطرح و پاسخ ها راشنید.

چنانچه به هر دلیلی آرامش یا تمرکزتان برهم خورد، اساس را بر رفتاری مودبانه بگذارید و بدون نگرانی از نژرسیدن سوالاتتان به خود و طرف مقابل بگویید که در جلسه‌آتی گفتگو را ادامه خواهیم داد.

کشف دروغ

هنگام پرسیدن سوالات از دادن سرنخ برای پاسخ خود داری کرده و یا سرنخ معکوس دهید.

مثلا اگر عاشق مسافرت هستید، بپرسید اگر به خاطر کار یا برنامه ریزی که برای ادامه تحصیلم کرده‌ام نتوانیم به مسافرت برویم واکنش‌تان چیست.

سوالات ممنوعه:

بسیاری از سوالات هستند که پرسیدن آنها تاثیر منفی بر طرف مقابل و شناختی که از ما به دست می‌آورد می‌گذارند. یخصوص در جلسه اول این سوالات ، ممنوعه محسوب می‌شوند. هرچند می‌توان پرسش درمورد آنها را به خانواده ها و یا جلسات بعدی آشنایی واگذار کرد و یا برخی را در رفتار و گفتارهای دیگر فرد ، ژاسخ این سوالات را نیز کشف نمود.

سوالاتی که در جلسه اول خواستگاری نباید پرسید:

1 – مسائل اقتصادی

• • • ما جهاز نمی‌دهیم.
    • مهریه سنگین نمی‌دهم.
    • درامدتان چقدر است ؟
    • ماشین و خانه دارید ؟
    • پولهایتان را چطور سرمایه گذاری می کنید ؟

2- اعترافات روانشناسی

• • • شما عصبانی می‌شوید؟
    • چقدر به خانواده خود وابسته هستید؟
    • و…

4- سوالاتی در مورد ظاهر، فیزیک و سنت‌ها

• • • چقدر آرایش می‌کنید ؟
    • چطور حجاب داشته باشم ؟
    • خانواده شما مذهبی هستند ؟

3 – تمایلات جنسی

4 –  خواستگاری ها و روابط گذشته

این سوالات احساس نا امنی به طرف مقابل داده و جو خواستگاری را تهاجمی و منفی می‌کند، از طرفی انتظارات و شناختی غیرواقع‌بینانه ایجاد می‌کند. پس پرسش درمورد آنها را به خانواده و یا جلسات بعدی موکول کنید.

دسته‌بندی سوالات:

1- سوالات شخصی

بررسی مسائل شخصی کاری است که از نتیجه‌ی سایر سوالات و بررسی‌ها انجام می‌شود. برای مثال وقتی درمورد شغل می‌پرسیم تا حودی در مورد مسئولیت پذیری و ثبات فکری و حتی چاره جویی طرف مقابلمان اطلاعاتی به‌دست می‌آوریم. یا زمانی که سطح درآمد و سفرهای داخلی وخارجی فرد را می‌فهمیم، می‌توانیم درمورد ولخرج بودن یا نبودن او هم دریافت‌هایی داشته باشیم.

جنبه های مختلف شخصی که حین این گفتگو بایستی مورد توجه ما باشند به شرح زیر هستند:

• مسئولیت پذیری : به جای آنکه بپرسیم شما مسئولیت‌پذیر هستید یا نه، باید درمورد شرایطی که در آن فرد وظایفی در قبال دوست، خانواده، یا در محیط کاری خود داشته سوالاتی بپرسیم. کسی که نتوانسته برای دوست خوبش در حد معقول، دوستی کند، یا برای والدینش فرزندی کند، یا در شغلش اهمال‌کاری می‌کند، فرد مسئولیت‌پذیری نیست.
• • ثبات فکری و احساسی فرد : افرادی که مدام شغل و یا رشته تحصیلی خود را تغییر می‌دهند یا روابطی متزلزل دارند و هراز مدتی دوستان خود را تغییر می‌دهند، دارای ثبات فکری و احساسی نیستند. در این رابطه میزان اندوخته‌ فرد با توجه به سنش بایستی مورد بررسی قرار گیرد.
  • انعطاف پذیری و سازگاری : فردی که با خانواده‌اش مشکلات حل نشده دارد ، معمولا این مشکلات و عدم توانایی سازش را با خود به زندگی جدید می‌اورد. همچنین میزان بهره مندی افراد از تفکر مشکل گشا ویا تفکراتی بر پایه رویا و خواب و خیال یا نا امیدی از جمله موارد مهم در این بخشند.
  • صفت‌های مختلف و ویژگیهای روانی : از قبیل اضطراب، وسواس، بدبینی، پرخاشگری و تکانشی بودن، همچنین خسیس یا طماع یا ولخرج بودن، سهل‌انگار، بی نظم یا بیش از اندازه منظم بودن ، لجاجت و …
  •  میزان استقلال یا وابسته بودن فرد: کشف میزان استقلال فرد با پرسیدن سوالاتی از این دست ممکن است: چندوقت یکبار بایستی به خانوانده‌هایمان سربزنیم؟ امکان دارد که بخواهیم در شهر دیگری زندگی کنیم اگر مایل بودیم چه می‌شود ؟  اگر خانواده مثلا پدر یا مادر یا سایر اقوام پیشنهادی درمورد زندگی ما داشتند واکنش شما چیست؟ در مورد مسائل روزمره و گفتمان‌هایمان تا چه‌میزان باید می‌توان یا نمی‌توان با خانواده یا دوستان صحبت کرد؟

2- خانواده، بستگان و دوستان

سوالات دقیقی درمورد اینکه قرار است وارد چه خانواده‌ای بشوید؛ تعداد، سن، تحصیلات، وضعیت تاهل، همچنین چگونگی رابطه با خانواده و بستگان  از اهمیت برخوردار است. همچنین اطلاعاتی درمورد تعداد و مدل دوستان فرد و نحوه ارتباط آنها باید پرسیده شود.

لازم است بدانیم طرف مقابل ما با چه افرادی راحت تر و با چه افرادی سردتر است و دلیل این گرایش را بدانیم. بخصوص که این داده‌ها ارتباط با زودرنج بودن یا نبودن،  سطح سازگاری فرد و هوش هیجانی او دارند.

3- چارچوب و سبک کلی زندگی مشترک

یک دورنما از مدل زندگی برایتان تعریف کند،این کار باعث می‌شود یک پاسخ گسترده دریافت کنید و بر اساس آن اگر جنبه‌ای فراموش شده ، مورد سوال قرار دهید.. درواقع هدف سایر سوالات رسیدن به یک جمع بندی برای داشتن پاسخی برای این سوال است.

4- مسئولیت‌ها و جایگاه زن و شوهر

درطول جلسات آشنایی و پرسش‌های مختلف به تدریج شما با نگرش طرف مقابل درمورد مسئولیت‌های خودش و طرف مقابل آشنا می‌شوید ولی پرسش آن به صورتی که کمک کند آنچه فهمیده‌اید را بتوانید جمع‌بندی کنید همچنان ارزشمند است.

از او درمورد خانواده‌ قبلی‌اش و تقسیم مسنولیت‌ها بین اعضا بپرسید. مثلا خود پدر لباس‌هایش را اتو می‌کند یا دیگران و نظر خودش در این رابطه چیست؟

برخی از خانواده‌ها به تقسیم برابر اکثر مسئولیت‌ها معتقدند و برخی دیگر کارهای خانه را کلا سهم زن می‌دانند. اینها  چیزهایی است که باید درمورد آن پرسید. ولی نکته اینجاست که افراد گاهی نظراتی دارند یا بیان می‌کنند که با عادات آنها متفاوت است و این مساله باعث مشکلاتی در آینده خواهد شد.

بنابراین از فردی که فعلا در خانواده‌اش مسئولیت‌پذیر نیست و دست به سیاه و سفید نمی‌زند – هر قدر هم که ادعا کند مسئولیت‌پذیر خواهد بود – باز توقع مسئولیت‌پذیری زیادی نداشته باشید.

در مورد سایر تصمیم‌های مهم هم همینطور است. عدم همفکری و مشورت از انتخاب رنگ دیوارها، طرح و رنگ فرش می‌تواند باشد تا حتی نوع اتومبیل و محل و شرایط خانه‌ی جدید.

برخی از افراد حتی حق انتخاب رنگ و طرح لباس یا مد و تیپ طرف مقابل‌شان را نیز خودشان انتخاب می‌کنند و با آنکه وانمود می‌کنند صرفا مشورتی داده‌اند، ولی با یک بازی روانی مثلا (این چه خوبه، اون چیه برداشتی – یا من دوست ندارم اون طرح یا مدل را) نظرات خود را بدون درنظر داشتن آنچه طرف مقابل دوست دارد،تحمیل می‌کنند.

سوالی مانند :

• اگر به علت بیماری نتوانم مدتی کارهای منزل مثل شستن ظرف‌ها را انجام دهم چه می‌کنی؟

سوالی است که پاسخ آن نشان می‌دهد طرف مقابل در حالات عادی نیز آیا مسئولیت‌پذیر هست یا فقط وقت بیماری شما کمی کمک خواهد کرد؟ با این وجود پس از پرسش و پاسخ و فهمیدن نظرات هم، نیاز است که به صورت مجدد حیطه‌ها بیان و در مورد آنها توافق نیز صورت پذیرد تا انتظارات و برداشت‌های طرفین شفاف‌تر شود.

بررسی حیطه‌های دیگری که مسئولیت‌ها و جایگاه هر فرد نیاز به تعریف دارد را در دسته‌بندی‌های دیگری ( اقتصاد، فرزند و…) به طور جداگانه بیان کرده‌ایم.

5- اقتصاد خانواده‌

ضمن آگاهی از میزان هم‌ترازی یا اختلاف طبقاتی ، درمورد نحوه‌‌ی هزینه و پس‌انداز کردن، ماهانه و مبالقی که تحت عنوان نفقه مطرح هستند، پول توی جیبی ، استقلال مالی زن و مرد و میزان مالیت هرفرد بردارایی‌های شخصی نیز نظرات هم را جویا شوید.

نکته مهم پرهیز از مخفی‌کاری است و اگر هر کدام از طرفین مایل به پرداخت مبالغ حمایتی به خانواده یا دوستان هستند، بایستی در جلسات میانی یا پایانی خواستگاری مطرح کنند. پس پرسیدن نظر هم‌دیگر در این رابطه را نیز فراموش نکنید، بخصوص نحوه تامین این مبالغ را.

6- شغل و درامد و دارایی‌ها

در کنار پرسش درمورد شغل یا شغل‌های طرف مقابل، از نوع درامد و مدل‌های سرمایه‌گذاری او ویا نگرشش درمورد این کار در آینده جویا می‌شویم. باید بدانیم قرار است با فردی ازدواج کنیم که مشغله‌های کاری فروان دارد یا اوقات بیکاری زیاد.

• آیا درگیر کارهای پرریسک و خوش‌خیالانه است یا نه و اینکه اصولا دستاوردش طی سالیان زندگی چه بوده؟
• چقدر در رابطه با مسائل اقتصادی به خانواده وابسته است و چقدر استقلال دارد؟
• چه مهارتهای جانبی دارد و نظرش درمورد روز مبادا چیست؟

محل کار، ساعات کار، محیط و جو عمومی محل کار نیز از جمله موارد حائز اهمیت هستند.

البته در بخش سوال‌های ممنوعه اشاره شد که این سوالات را نباید درجلسه اول پرسید و بهتر است خانواده‌ها نیز در این مورد گفتگویی کرده باشند.

7- فرزندار شدن

به تدریج و در جلسات میانی با پایانی آشنایی می‌توان درمورد فرزند نیز گفتگو نمود.

• • تمایل داشتن یا نداشتن به داشتن فرزند.
  • دختر دوست یا پسر دوست بودن و واکنش درصورتی که جنسیت فرزند برطبق مراد نبود.
  • نظر طرفین درصورتی که نتوانند بچه دار شوند چیست ؟ طلاق ؟ آوردن بچه ؟
  • چند فرزند و با چه فاصله سنی ؟
  • اسم را چطور انتخاب کنیم ؟!
  • چه مدت بعد از ازدواج فرزند‌دار شویم ؟
  • مسئولیت  نگهداری و تربیت فرزندان چگونه باید بین پدر و مادرتقسیم شود؟

8- روابط اجتماعی

این روزها عبارت دوست اجتماعی زیاد شنیده می‌شود ولی تعاریف افراد از آن مبهم و متفاوت است . بایستی مشخص شود که دوست اجتماعی کسی است که با او از مکنونات قلبی و یا مسائل خصوصی گفته نمی‌َشود و همانگونه که از نامش مشخص است است اجتماعی است یعنی رابطه ای انحصاری و خاص نیست.

با این وجود درمورد اینکه منظور از دوست اجتماعی چیست صحبت شود. چه بسا بعدها صرفا از روی سادگی و نداشتن تعریف شما یا طرف مقابلتان، افرادی وارد حریم زندگی شما شوند.

بجز دوستان اجتماعی و یا کاری، رابطه با دوستان صمیمی ویا فامیل نیز باید مورد سوال قرار گیرد. مثلا نظر شما درمورد دعوت کردن دوستان به همراه خانواده به منزلمان چیست ؟ یا درمورد مسافرت یا گردش با دوستان ( با خانواده ، یا بدون خانواده‌ها).

9- سلامتی

توجه داشته باشید که بسیاری از افراد اگر مورد پرسش واقع نشوند، چیزی درمورد مشکلات سلامتی خود یا افراد خانواده‌شان نمی‌گویند، ولی اگر از آنها پرسیده شود در این مورد صحبت می‌کنند.

پس حتما در این موارد سواد بپرسید (وجود فرد دارای مشکلات جسمی یا روانی در خانواده و یا هرگونه مشکلی از این دست در خود فرد).

10- محل زندگی

برخی افراد از زندگی در خانه‌های ویلایی هراس دارند، برخی دیگر عاشق اینگونه خانه‌ها هستند.

ممکن است فردی به هیچ وجه نتواند قبول کند خانه کوچک یا خیلی بزرگ باشد. زندگی نزدیک یا همراه والدین، اقامت در شهر یا حتی کشور خاصی، همه و همه باید بررسی و مشخص شوند.

نکته دیگر نزدیکی محل کار به منزل است و اینکه درصورت دور بودن محل کار هرکدام از زن یا شوهر، چه مدت یک بار در منزل خواهند بود. یا اگر قرار است در شهر دیگری زندگی کنند چگونه با خانواده ها و فامیل رفت و آمد خواهند داشت.

11 – مذهب و سیاست

خوب یا بد این مسائل نیز در روابط تاثیرگذارند و بهتر است درمورد آنها پرسش‌های واضحی پرسیده شود. مثلا برخی افراد به دروغ مصلحتی معتقدند. از این افراد باید در مورد اینکه مصلحت را چه چیزی می‌دانند سوالاتی پرسید، و از آنها خواست چند موردی از از دروغ‌هایشان را برایمان بگویند. همچنین خودمان در مورد شرایطی سوال بپرسیم.

خروج از خانه، صحبت کردن با دیگران ، سطح روابط اجتماعی و یا نوع و میزان پوشش و چیزهایی از این دست از جمله مواردی هستند که افراد در قالب مذهب یا سنت‌های خود درموردش تفکراتی دارند و باید حتما با مثال عینی پرسیده شوند.

12- تیپ و لباس

افراد قبل از ازدواج تصوراتی دارند و بعد از آن با واقعیت ها آشنا میشوند. برای همین در این بخش بایستی دقت فراوانی کرد تا از تمایلات واقعی افراد با خبر شد.

اینکه مثلا زن مایل است با چه میزان آرایشی در جامعه ظاهر شود و یا چه تیپ لباسهایی بپوشد. یا اینکه مرد چه تیپ و سبکی در جامعه ظاهر شود. از مواردی است که باید در‌مورد آن صحبت کرد.

13- چگونگی حل اختلافات

چه خوب است که درمورد رفع تعارض و اختلاف هم صحبت شود.

مثلا:

• •  اگر درمورد موضوعی نتوانستیم توافق کنیم و نظراتمان کاملا متفاوت بود باید چکار کنیم ؟
  • اگر آن کار را کردیم و باز هم اختلاف باقی ماند چه ؟
  • چه کسانی حق داوری و راهنمایی کردن برای ما در زمانی که نمی‌توانیم اختلافمان را حل کنیم دارند ؟
  • ممکن است بخواهید پیش روانشناس یا مشاور بریم ؟

14- تفریح و سرگرمی و مسافرت

تمایل افراد به مسافرت‌های مجردی یا با خانواده، یا سبک سفر رفتن آنها از جمله مواردی است که باید درمورد آن صحبت شود.

برخی افراد دچار عاداتی مثل پرخرجی در سفر یا لوکس‌گرایی هستند. برخی دیگر عاشق غذای بیرون و رستوران رفتن، افرادی نیز اصلا اولویت اول زندگیشان کار و برنامه‌های دیگر است.

گروهی مایلند سفرهای تیمی و یا مجردی داشته باشند و برخی مجبور به این سفرها هستند.

هنگام بررسی این موارد باید دقت شود که این عادات چندان قابل تغییر نیستند.

 

15 – مسائل جنسی

صحبت درمورد مسائل جنسی در جلسات نخست آشنایی یک علامت بزرگ منفی محسوب می‌شود. باید توجه داشت حتی در جلسات پایانی نیز بایستی سوالات به صورت زیر پرسیده شوند:

 

• • روشهای عشق ورزیدن و محبت کردن را بلدید ؟
  • درمورد جذابیت‌های جسمی و جنسی همسرتان چه نظراتی دارید ؟
  • درمورد روش‌های پیشگیری از بچه‌دار شدن چه اطلاعاتی دارید و بنظرتان کدام بهتر است ؟ و آیا لازم است برای این موارد به متخصص مراجعه کنیم ؟
  • آیا از لحاظ جنسی فرد سالمی هستید ؟
  • در مورد نیازها، تمایلات و یا مسائل مختلف جنسی جنس مخالف چه می‌دانید؟
  • فکر می‌کنید تمایلات جنسی چه تفاوتی در زن و مرد دارند؟
  • به رابطه جنسی چقدر بها می‌دهید ؟
  • سلیقه شما در رابطه با رابطه جنسی چیست؟
  • درمورد بیماری‌ها، و مشکلاتی روابط غلط دارند چه اطلاعاتی دارید و اصولا چه روابطی  یا روابط در چه شرایطی غلط محسوب می‌شوند؟ نتیجه‌ و پیامد چنین رفتارهایی چه چیزی می‌تواند باشد؟

بیش از این از ورود به جزییات رابطه بایستی خود داری کرد. و توجه داشت چنانچه طرف مقابل ما شروع به صحبت درمورد جزییات کرد و این کار را تداوم داد،  چنین رفتاری را بیانگر داشتن طبعی گرم نکنیم. بلکه به وجود اضطراب و وسواس جنسی در وی مشکوک شویم.

همچنین ممکن است این فرد زندگی پرماجرایی را نیز تجربه کرده باشد. یا از دانایی و ادب، بهره کافی نباشد.

مشاور چه چیزهایی را بررسی می‌کند؟

جلسات مشاوره ازدواج معمولا شامل 5 جلسه هستند. در جلسه اول روانشناس ضمن پرسش‌هایی که به او کمک می‌کند از میزان و کیفیت آشنایی طرفین نسبت به همدیگر با‌خبر شود، و موانع یا مزیت‌های این ازدواج راشناسایی کند.همچنین روان‌شناس به بررسی خصوصیتهای روانشناختی طرفین با استفاده از روش‌های مطرح شده در مصاحبه‌ بالینی می‌پردازد و برنامه جلسات بعدی را معرفی می‌کند. در جلسات بعدی ضمن آگاهی دادن به طرفین درمورد جنبه های مختلفی که بیان کرده اند شروع به اجرا و بررسی تست های مختلف شخصیتی می کند

تست‌هایی از قبیل مایرز بریگز ، ام ام پی آی 370 و یا 500 سوالی و تست 240 سوالی نئو .

در پایان جمع بندی و کمک به مراجع برای تداوم آشنایی و یا تصمیم گیری آنها انجام می‌شود . ممکن است صحبت با خانواده ها نیز در جلسه‌ای مطرح شود و یا نیاز به آموزشهایی مثل مهارت‌های رفع تعارض و اختلاف یا کنترل خشم و یا سایر مهارتهای زندگی باشد که با توافق طرفین انجام می‌گیرد.