ارتباط موثر

مهارتهای زندگی – مهارت هشتم : ارتباط موثر

 

ارتباط موثر

صرفا وجود دونفر برای ارتباط کافی نیست بلکه ارتباط موثر اجزای دیگری هم دارد که در کنار هم باعث تعامل مناسب با دیگری می‌شود.

اجزای ارتباط به پنج جز تقسیم میشود:

گوینده

شنونده

پیام

زمان مناسب

و بازخورد به گوینده

آیا هیچ به این نکته فکر کرده اید که چرا با دیگران ارتباط برقرار می کنیم؟ دلایل بسیاری براي گرایش انسان نسبت به تعامل با دیگران وجود دارد. ارتباط برقرار کردن با دیگران، بسیاری از نیازهای فرد را برطرف می سازد.

ارتباط به چه معناست؟

تعاریف بسیاری از ارتباط به عمل آمده است که عبارتند از:

 ارتباط، هر عمل متقابلی است که شامل انتقال پیام باشد.

 ارتباط، فرایند ارسال و دریافت پیام از طریق کلامی و غیر کلامی بین افراد است.

 ارتباط، عبارت است از سازماندهی و استفاده از کلمات، حرکات و حالات، تظاهرات چهره، صداها و اعمال براي ایجاد انتظارات، تصاویر، توصیف احساسات، و بیان معانی یکی از نشانه هاي سلامت روانی، وجود روابط بین فردي است.

روابط بین فردي یکی از مهارت هاي اجتماعی است که «مهارت ارتباطات اجتماعی» به سه دسته تقسیم می شود:

1 – مهارت هاي اصلی ارتباط با دیگران

الف) مهارت هاي کلامی و

ب) مهارت هاي غیرکلامی

2 – مهارت های برقراري روابط صمیمانه با دیگران و دوست یابی 

الف) مهارت هاي لازم براي شروع ارتباط و

ب) مهارت هاي لازم براي ادامه ارتباط

3 – مهارت هاي سازگاري با دیگران

تمرین شناختی

برای آشنایی بیشتر به عناصر ارتباط در مثال های زیر تعیین کنید کدام عنصر مشکل دارد؟

مثال:

* سارا به نوشین پیام داده است که با تو قهرم

نوشین به عنوان گیرنده ی پیام حضور ندارد و پیام او مبهم است

*علی به پدرش می گویید زمان پرداختن شهریه باشگاه رسیده است اما پدرش که از قبل بخاطر مشکلات کاری اش عصبانی است به او می گوید دیگر نباید به باشگاه برود و علی ناراحت میشود.

علی زمان مناسب را برای بیان انتخاب نکرده است.

*مادر سارا به او میگوید غذا درست کند.

پیام مادر مبهم است.

*علی  به خانواده می گوید من دارم میروم بیرون و از خانه خارج می شود.

علی منتظر بازخورد نشده است.

همانطور که متوجه شدید هرگاه یکی از عناصر ارتباط وجود نداشته باشد در روابط ما تاثیر منفی می گذارد پس با تسلط به این عناصر می توانید روابطتان را بهبود بخشید.

برای تسلط بر این مهارت در ادامه چند تمرین ساده اما مهم مطرح شده است.

تمرین اول:دایره ی نفوذ

اسم خودتان را در مرکز دایره بنویسید و جهار دایره دیگر را رسم کنید و در آن ها به ترتیب از دایره ی بزرگتر آدم های مهم زندگی ام  که نبودنشان را نمی‌توانم تحمل کنم.

اسم خودتان را در مرکز دایره بنویسید و جهار دایره دیگر را رسم کنید و در آن ها به ترتیب از دایره ی بزرگتر آدم های مهم زندگی ام  که نبودنشان را نمیتوانم تحمل کنم

آدم های نسبتا مهم.

افرادی که اهمیت زیادی ندارند.

افرادی که هیچ اهمیتی ندارند.

سوال مهمی که باید از خودتان بپرسی این است که آیا ارتباطم با افراد خیلی مهم زندگی ام خوب است اگر نیست یعنی یکی یا چند عنصر ارتباطی بین شما وجود ندارد.

با این تمرین شما علاوه بر دسته بندی افرادی که با آن ها در تعامل هستید می توانید مشخص کنید که ارتباطتتان با آن ها در چه وضعیتی است و در جهت بهبود آن تلاش کنید

تمرین دوم: زبان بدن

این تمرین را با دوستتان انجام دهید

هر کدامتان یکبار چشمان خود را ببندید و با یکدیگر صحبت کنید.

چه اتفاقی می افتد؟متوجه می شوید که تماس چشمی در ارتباط چقدر تاثیر گذار است و باعث انتقال و دریافت بهتر پیام می شود. در مکالمات روزانه خود هم می توانید این تمرین را استفاده کنید و متوجه تفاوت آن شوید برای مثال وقتی فردی با شما صحبت میکند و اما به طرف دیگری نگاه کند یا تماس چشمی با شما نداشته باشد شما به عنوان مخاطب پیام از زبان بدن او این پیام را دریافت می کنید که برای او اهمیتی ندارید.

توجه کنید که در ارتباط کلام شما باید هماهنگ با زبان بدنتان باشد.َ

این تمرین ها به شما کمک می کند به مرور زمان به فردی ماهر در ارتباطات خود تبدیل شوید و دیگران از هم صحبتی با شما احساس خوبی داشته باشند.

مهارت ارتباط موثر کودک

مهارت برقراری ارتباط و پیدا کردن دوست برای کودکان لازم و ضروری است چرا که اگر با این مهارت آشنا نباشند ورود به مهد کودک و محیط مدرسه  می تواند برای آنها چالش بر انگیز باشد.

شما به عنوان والد می توانید در غالب بازی های متنوع این مهارت را در فرزندتان پروش دهید

بازی اول: دایره‌ی ارتباط

از فرزند خود بخواهید خودش را در وسط کاغذ نقاشی کند و بعد از آن هرکسی را که بیشتر از همه دوست دارد دور خودش نقاشی کند. یا اسمشان را بنویسد.از  او راجع به نقاشی هایش سوال کنید که:

 چه کسانی هستند ؟

و بعد به او بگویید پس تو با این  افراد ارتباط داری، اگر ناراحت باشی با کدام صحبت خواهی کرد؟

با کدامشان  قهر کنی بیشتر ناراحت خواهی شد؟

این بازی باعث می شود فرزندتان با مفهوم ارتباط آشنا شود و همچنین افراد نزدیک زندگی اش را بشناسد که در تربیت جنسی و جلوگیری از آسیب های مربوطه او بسیار موثر خواهد بود.

بازی دوم: زبان بدن؛ پانتومیم احساسات

در مرحله ی اول خودتان از طریق چهره انواع احساسات را به فرزندتان نشان دهید و از او سوال کنید چه میبیند و نام ان چیست؟

و بعد از او بخواهید تا احساسات مختلف را نشان دهد و این بار شما احساس را حدس بزنید.

در مرحله ی بعد یک خبر ناراحت کننده را با لبخند به او بگویید و سوال کنید آیا متوجه ناراحتی تان شد و یا برعکس یک خبر خوشحال‌کننده را با چهره ایی ناراحت بگویید.

برای مثال با در غالب داستان چهره ایی خوشحال به او بگویید که عروسکتان گم شده و شما بسیار ناراحت هستید.

کودکان با این تمرین به اهمیت هماهنگی زبان بدن و کلام پی خواهند برد.

نکته ی بسیار مهم در مهارت های زندگی کودکان تکرار و تمرین مداوم است همچنین داشتن الگوی مناسب که خود به مهارت ها مسلط باشد در سن کودکی شما مهمترین الگوی فرزندتان هستید.‌