نقد روش‌های تحلیل بازارهای مالی

الف) تحلیل تکنیکال:

بیایید با هم نگاهی به کتاب‌های مطرح در این زمینه بکنیم 

چیزی مشترک در همه‌ی این کتاب‌ها وجود ندارد. و آن بیان درصد و احتمال موفقیت از هر روش به تنهایی و یا در تلفیق با دیگر روش‌ها است.

در مقالات علمی اگر سرچ کنید، حتی درصد انرژی کاه و یا میزان بازده کود گوسفند بر رشد گیاهان محاسبه شده.

ولی دریغ از یک مقاله در مورد این‌ها.

نکته‌ی دیگر که به صورت واضح و یا تلویحی در همه‌ی این کتاب‌ها وجود دارد، وانمود کردن این مساله است که اگر به صورت تصادفی و هیچ تحلیلی وارد نوسان‌گیری شوی، بیش از سه حالت وجود ندارد

ثبات قیمت‌ها 

سود کردن

ضرر دادن

و اگر ثبات را حذف کنیم دو حالت وجود خواهد داشت؛

(سود یا ضرر) و با این صحبت ناخودآگاهِ ما را به سمت شیر و خط و مساله ای پنجاه پنجاه می‌برند.

در حالی که اصلا این طور نیست.

بازارها شبیه دی ان آ (دارای 4 باز آلی ولی میلیاردها خروجی ) یا کدهای کامپیوتری هستند (اساس 0 و 1 است با بی نهایت خروجی)، نه سکه ای با دوحالت خروجی.

در دی ان آ (DNA) سلولهای تمامی موجودات، همه چیز با 4 باز آلی کد می شود، در کامپیوتر نیز همه چیز با صفر و یک است، اما میلیاردها خروجی وجود دارد.  به همین ترتیب در بازار ما با سه حالت مواجهیم سقوط ( -1) ، ثبات (0) و صعود (+1).  اینها تحت تاثیر زمان و قدرت قرار دارند. به صورتی که مثلا بیش از 70 درصد مواقع (بعد از بررسی تعداد کافی نمودار برای معتبر بودن گرفتن این آمار، در زمانها و بازارهای مختلف) ، ممکن است حرکتی خنثی و یا فاقد توان رسیدن به هدف وجود داشته باشد که در زمانی طولانی نوسانی بی ارزش کند. 

همچنین در موارد زیادی، نمودار توان رسیدن به هدف را دارد ولی بعد از چند سال صعود و سقوط. آن هم به شکلی که هرگز خط سود ما را لمس نکرده ولی  بارها حد ضرر را فعال کرده و ما را به اشتباه از بازار خارج کرده است.

از آنجا که سال‌ها سابقه‌ی فعالیت در بازارهای مالی را داشته‌ام، با این پیش‌فرض که \”اگر آماری نبوده خودم آن را به دست آورم\” و در نهایت \”اگر روش خوبی نیست، خودم بسازم\”، پژوهش‌هایی کرده‌ام. 

اینک عددی تقریبی به شما خواهم گفت : 

بعد از دست کم دویست معامله با روش و استراتژی خاص در تحلیل تکنیکال (چون برای آمارگیری ده یا بیست بار ملاک نیست) حدود 7 درصد موارد درست از آب در خواهند آمد.

به عبارتی شانس دو معامله‌ی موفق پشت سر هم 0/07  ضرب در 0/07 یعنی0/0014 خواهد بود. (چهارده صدم درصد).

پاسخی که تکنیکالیست‌ها به این انتقادها می دهند:

 تحلیل تکنیکال، یک علم نیست، یک هنر است!

---

و من نمی دانم  این جمله‌شان توهین به هنر محسوب می شود یا به شعور شنونده.

بازی رولت روسی را وارونه کنید تا متوجه مفهوم هنر از نظر این افراد بشوید؛ 

رولت روسی(روسی: Русская рулетка‎) نام نوعی شرط‌بندی بر زندگی یا مرگ است.

طی آن، شرکت‌کنندگان یک گلوله در هفت‌تیری با ظرفیتی از یک تا پنج گلوله و معمولاً شش گلوله قرار می‌دهند و بقیه را خالی می‌گذارند.

سپس خشاب چندین بار چرخانده می‌شود تا نتوان فهمید گلوله کجاست.

در نهایت، لوله‌ی هفت‌تیر را بر روی شقیقه‌ی خود می‌گذارند و ماشه را می‌کشند.

در تحلیل تکنیکال، بازی وارونه است؛

یعنی شما از هفت تیری استفاده می کنید که شش فشنگ برای شلیک به شقیقه‌تان دارد و فقط یک شانس برای بردن.

و تصور کنید شما معامله گری هستید که نه فقط یک بار بلکه بارها از این هفت تیر قرار است استفاده کنید.

قطعاً زنده ماندن در این اوضاع هنر خواهد بود.

بنابراین آنچه در کلاس‌ها و کتاب‌های تحلیل تکنیکال آمده از نظر علمی، مشتی خرافه‌اند که با دو هدف نوشته و پخش می شوند:

نخست کسب درآمد از فروش و تدریس آنها 

دوم کشاندن آهوها به عرصه‌ی شیر.

پس با وجود مهمل بودن و غیر علمی بودنشان، از آنجا که برای شیر و روباه، هر دو سود آور است، بدون هیچ مشکلی مدام بر تعدادشان افزوده می شود.

ب) تحلیل فاندامنتال:

در این بخش از نقد روش‌های تحلیل بازارهای مالی ، ما با علم رو به رو هستیم، یعنی اساس گفتمانها منطقی و بر اصل دو دو تا چهار تا هستند، برای بررسی آنچه در یک بازار گذشته بهترین روش تحلیل هستند.

ولی برای پیش بینی آینده، با توجه به عوامل بسیار متنوع و متغیر موثر بر قیمتها، باز هنگام نوسان گیری دچار مشکلاتی می شویم.

می خواستم در این رابطه نیز توضیحاتی به طور مفصل بیان کنم ولی کتاب خوبی در این زمینه وجود دارد که از قضا به نظر، تکنیکال کاران به عنوان نقد تحلیل فاندامنتال نوشته‌اند.

البته این دلایل خوب و صحیح به معنی اثبات درستی خودشان نیست.(درست مثل اینکه موش پرست ثابت کند گاو پرستی غلط است).

کتابی که از آن سخن میگویم -ماجرای من در سرزمین وارونه- از نویسنده ای اسکاتلندی است.

 قصد من از معرفی این کتاب صرفا توجه به نقدهای آن به مسائل فاندامنتال می‌باشد.

به هر جهت هرقدر شما از عوامل بنیادین موثر در آینده باخبر‌تر باشی، احتمال بردت بیشتر خواهد بود.

با این وجود تحلیل فاندامنتال بحثی علمی است، که اگرنه برای نوسان گیری ولی برای مواردی دیگر، از جمله، سرمایه‌گذاری، کاربرد اساسی دارد. 

مواردی مانند خرید و نگهداری طولانی مدت سهام به عنوان سرمایه گذاری بلند مدت و باهدف جمع آوری سودهای مثلا شش ماهه یا یک ساله ای که شرکت توزیع می کند.

و یا به عنوان بررسی سرمایه گذاری بلند مدت در بخشی مثل خرید طلا و یا مسکن.

بر خلاف تحلیل تکنیکال، اغلب کتابهای مطرح در این زمینه دارای مطالبی برگرفته یا مخلوط با کتابهای درسی دانشگاهی هستند. 

ج) استفاده از رمالی، طالع‌بینی، علوم غریبه، متافیزیک،  جفر و یا ارتباط با اجنه در پیش بینی قیمت‌ها:

این دسته از مطالب، ریشه ای کهن در تاریخ هر کشوری دارند.

هر کشوری به نوعی و به روشی مردمانی دارد و داشته که خود را مرتبط با نیروهایی رمز‌آلود می‌دانند.

این علوم کهن، مثلاً در ایران، در زمان حمله‌ی مغول های آلت پرست و یا شورش محمود افغان از آریانا (نام قدیم افغانستان یا ایران شرقی) و یا این اواخر در زمان جنگ با روس و تکه تکه کردن ایران هم وجود داشته‌اند و اتفاقاً در همه‌ی این دوره‌ها سراغ آنها هم رفته‌اند.

ولی یا ادعای در اختیار داشتن چنین علومی دروغ بوده، یا اگر هم صحیح بوده ، نتیجه ای جز آنچه شده نداشته‌اند.

حالا قرار است همین روش‌ها برای چند میلیون سود و ضرر شما که خیرش دربرابر جلوگیری از آن فجایع هیچ است به کار بیایند ؟!

بیشتر از این توضیح نمی دهم. ولی تاکید می کنم این متن به معنی رد این علوم نیست، منتها اگر وجود دارند، در دسترس مردمان برای پیروزی در آن شرایط بغرنج نبوده‌اند، که حالا کسی ادعا کند برای درصدی سود به آنها دست یافته.

د- روش‌های جدید پرتفولیو و یا مثلا تحلیل روان‌شناسی یا اسم‌های دیگری از این دست:

این‌ها هم اغلب ریشه در تحلیل تکنیکال یا فاندامنتال دارند و افرادی با تغییر نام همان‌ها را به خورد شما می دهند و چیز جدیدی نیستند.

امیدوارم آنچه در اینجا تحت عنوان نقد روش‌های تحلیل بازارهای مالی مطرح شد، بتواند، حتی اگر شده برای یک نفر، از فاجعه ای اقتصادی ، پیش‌گیری کند.